Dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Będzinie niszczeje i rozpada się. Jakie plany ma kolej? Jest jeszcze ratunek?

Dworzec kolejowy na stacji Będzin Miasto czeka na ratunek

Budynek dworca przy obecnej ulicy Kościuszki położony jest na uboczu, z dala od śródmieścia i głównych dróg. Zaprojektował go Czesław Domaniewski, główny architekt Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Przez lata z powodzeniem służył pasażerom i podróżnym. Nie zmieniła tego nawet budowa nowego dworca w Będzinie. W roku 1927 powstał projekt budynku w stylu modernistycznym, którego autorem był Edgar Norwerth, znany architekt, urbanista i teoretyk architektury. Drugi dworzec powstał ostatecznie w 1931 roku.

Ten starszy, z przełomu XIX i XX wieku, należał jednak nadal do jednych z najbardziej reprezentacyjnych budowli w mieście. Życie toczyło się na nim praktycznie przez całą dobę, do czego przyczyniała się też obecność restauracji. Na piętrze znajdowały się mieszkania. Działał tu nawet gabinet stomatologiczny. Była też kuchnia, sklepik, magazyn klubu emeryta, pomieszczenie pracowników kolejowych.

Zatrzymywały się tutaj pociągi w ruchu lokalnym z Częstochowy i Zawiercia do Katowic i Gliwic. Na dobre dopiero w latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej został skazany na niebyt. Zabite zostały okna, pozostało tylko okienko kasowe, a z czasem i ono zniknęło. Według planów miało tu powstać muzeum, pokazujące historię miasta, ale nic z tego nie wyszło. Mówiło się o galerii, mieszkaniach socjalnych. Pomysłów było wiele. Żaden nie został ostatecznie zrealizowany.

Na stacji nadal zatrzymywały się pasażerskie składy kolejowe, ale było ich z każdym rokiem coraz mniej. Aż w końcu 10 grudnia 2023 pociągi Kolei Śląskich przestały się już zatrzymywać na stacji Będzin. I już tam nigdy nie wrócą. To jeden z elementów ogromnego projektu komunikacyjnego PKP w regionie, dzięki któremu m.in. powstanie nowy przystanek Sosnowiec – Środula w rejonie ul. Chemicznej, zlikwidowany zostanie też istniejący od dziesięcioleci przejazd kolejowy pomiędzy ul. Chemiczną a Staszica, a do tego rozbudowana zostanie infrastruktura pasażerska na stacji Sosnowiec Główny. Pociąg Kolei Śląskich S1 40856 relacji Gliwice – Zawiercie, odjeżdżający o godzinie 0:03, był ostatnim planowym pociągiem, zatrzymującym się na tej właśnie stacji.

Budynek dworca na terenie tzw. Nowego Będzina nadal pozostaje w rękach kolei, ale ta nie będzie w niego inwestować.

- Obecnie budynek dworca Będzin nie pełni funkcji obsługi podróżnych i jest zabezpieczony przed dostępem osób trzecich. Został on przygotowany do ewentualnego zbycia, które będzie możliwe po zakończeniu przez PKP PLK S.A. prowadzonej aktualnie inwestycji – mówi Bartłomiej Sarna z Wydziau Współpracy z Mediami w Biurze Komercjalizacji, Komunikacji i Promocji Polskich Kolei Państwowych S.A.

Chodzi o przebudowę całego układu torowego wraz z budową nowej infrastruktury kolejowej, w tym nowych stacji dla pasażerów.

Kolei zbuduje w Sosnowcu i Katowicach nowe stacje, będzie też więcej torów

Prace związane z budową dwóch torów kolejowych na potrzeby przyszłej kolei metropolitalnej trwają właśnie na odcinku pomiędzy Sosnowcem a Będzinem. To część zlecenia w ramach umowy, którą PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. podpisały z krakowską firmą ZUE S.A. na roboty budowlane na odcinku linii kolejowej Będzin – Katowice Szopienice Południowe w ramach zadania „Prace na podstawowych ciągach pasażerskich (E 30 i E 65) na obszarze Śląska, Etap I: linia E 65 na odcinku Będzin – Katowice Szopienice Płd. – Katowice - Katowice Piotrowice”.

Cała inwestycja przewidziana jest w latach 2023 – 2027. Wartość zadania to 785 mln zł netto. Dofinansowanie w wysokości 85 procent pochodzi z Unii Europejskiej z instrumentu CEF „Łącząc Europę”. Na trasie od Będzina przez Sosnowiec do Katowic Szopienic Południowych (LOT A1) dobudowane zostaną dwa tory.

- Rozdzielony zostanie ruch aglomeracyjny i dalekobieżny, co wpłynie na zwiększenie przepustowości. Będzie mogło kursować więcej pociągów. Lepszy dostęp do kolei zapewnią dwa nowe przystanki Sosnowiec Środula przy ul. Chemicznej i Katowice Morawa przy ul. Morawa. Przebudowane będą perony na stacji Sosnowiec Główny, gdzie powstanie też dodatkowy peron. Wszystkie obiekty służące podróżnym zostaną przystosowane do potrzeb osób o ograniczonej możliwości poruszania się – mówi Katarzyna Głowacka z zespołu prasowego PKP PLK S.A.

Sosnowiec: nowy przystanek dla mieszkańców dwóch osiedli, tunel dla pieszych i rowerzystów

Na około 4-kilometrowym odcinku, między stacją Sosnowiec Główny a stacją Będzin Miasto, zbudowany zostanie nowy przystanek Sosnowiec Środula, z którego mają skorzystać mieszkańcy dwóch dużych, pobliskich osiedli.

- Przystanek będzie obsługiwał ruch aglomeracyjny. Zostanie zlokalizowany przy obecnym przejeździe kolejowo-drogowym w ciągu ul. Chemicznej. Przejazd docelowo zostanie zastąpiony bezpiecznym przejściem podziemnym pieszo-rowerowym, wyposażonym w pochylnie i windy na perony. Na etapie sporządzania dokumentacji projektowej i na wniosek Urzędu Miejskiego w Sosnowcu została przygotowana koncepcja lokalizacji tego przystanku, poparta analizami i dostępnością dla pasażerów – tłumaczy Katarzyna Głowacka.

Pasażerowie mają wsiąść na nowym przystanku Sosnowiec Środula do pociągów w 2026 roku. Efektem inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. mają być lepsze podróże koleją w aglomeracji, dzięki korzystniejszej ofercie przewozowej dla mieszkańców województwa śląskiego.

- Zwiększy się dostęp do ekologicznego środka transportu - kolei, dzięki budowie nowych przystanków. Prędkość pociągów wzrośnie do 160 km/h. Skróci się także czas podróży. Oddzielenie ruchu aglomeracyjnego i dalekobieżnego sprawi, że będzie mogło kursować więcej pociągów. Zwiększy się bezpieczeństwo przewozu podróżnych i towarów – podkreśla Katarzyna Głowacka.

A co w takim razie ze stacją Będzin? Tam też z przewozów Kolejami Śląskimi korzystają mieszkańcy okolicznych posesji.

- Stacja Będzin, obsługująca głównie przewozy towarowe, będzie przebudowana i pozostanie wyłącznie stacją towarową. Podróżni będą mogli korzystać ze stacji i przystanku: Będzin Miasto, Sosnowiec Środula, Sosnowiec Główny – wyjaśnia Katarzyna Głowacka.

Miasto przebuduje ulicę Piotrkowską, kolej zbuduje wjazdy i zjazdy na DK94

Miasto Sosnowiec, w trakcie prac PKP PLK, przebudowuje także sąsiadującą bezpośrednio z torowiskiem kolejowym ulicę Piotrkowską. Całość prac, wraz z modernizacją chodników, będzie kosztowała 3,3 mln zł. Wykonawcą prac jest firma Silesia Trans Service z Katowic, która na wykonanie zadania ma czas do lipca 2024 roku.

Ulica Piotrkowska jest alternatywną drogą dojazdową pomiędzy Sosnowcem a Będzinem wykorzystywaną przez kierowców, którzy z różnych przyczyn nie korzystają z połączenia poprzez ulicę Będzińską w Sosnowcu i Małobądzką w Będzinie. Co ważne, po zakończeniu dobudowy dwóch torów kolejowych na potrzeby kolei metropolitalnej zniknie możliwość przejazdu przez tory pomiędzy ulicami Staszica i Chemiczną. Dla kierowców PKP PLK wybuduje alternatywne połączenie. Będzie prowadzić właśnie poprzez ul. Piotrkowską i nowy wjazd na DK94 (kierunek Katowice) oraz nowy zjazd z DK94 (kierunek Dąbrowa Górnicza).

Nowa nawierzchnia pojawi się na całym remontowanym odcinku drogi, aż do granicy z Będzinem. Zakres prac obejmuje również odbudowę chodnika oraz remont przystanków autobusowych, a także budowę wyniesionego przejścia dla pieszych przy izbie wytrzeźwień.